Sport to zdrowie – co do tego nikt nie ma wątpliwości. Jednak każda osoba uprawiająca sport powinna być świadoma swojego stanu zdrowia, zarówno w momencie rozpoczynania swojej przygody ze sportem, jak i w jej trakcie. Badania okresowe z jednej strony umożliwiają kontrolę stanu zdrowia, a z drugiej – doskonale obrazują postępy poczynione podczas treningu. Jak często należy się badać? I jakie badania mają szczególne znaczenie dla biegaczy?

JAK CZĘSTO NALEŻY SIĘ BADAĆ

Uprawiając wytrzymałościową dyscyplinę sportu, jaką jest bieganie, należy regularnie kontrolować pracę serca oraz parametry krwi. Osoby rozpoczynające regularne treningi lub powracające do nich do dłuższej przerwie, powinny zbadać się przed podjęciem aktywności fizycznej.

Osoby trenujące regularnie także powinny się badać – takie profilaktyczne badanie obejmujące serce biegacza i cały organizm powinno być wykonywane z częstością 2 – 4 razy w roku. Osobną sprawą jest intensywny trening w ramach przygotowania do maratonu; wtedy morderczym treningom towarzyszyć mogą badania kontrolne wykonywane nawet co 2 tygodnie. A jakie badania są zalecane?

PODSTAWOWE BADANIA KONTROLNE

Podstawowym badaniem dedykowanym biegaczom jest EKG spoczynkowe. Dlaczego to badanie jest takie ważne? Gdyż ocenia podstawową pracę serca. Można także pokusić się o wykonanie innego badania – ECHO serca, które pozwala wykluczyć wady rozwojowe i nabyte serca, które często pozostaję nierozpoznane do momentu wykonania badania.

Osoby trenujące bardzo intensywnie powinny natomiast wykonać EKG wysiłkowe, oceniające serce biegacza w warunkach dynamicznych, np. na bieżni.

Równie istotne jest oznaczenie parametrów krwi, które kompleksowo ocenią stan zdrowia, a także umożliwią obserwację korzystnych zmian wynikających z regularnej aktywności fizycznej.

NAJWAŻNIEJSZE BADANIA 

– morfologia, zwłaszcza poziom hemoglobiny (Hb) oraz hematokryt (Ht), czyli stosunek objętości krwinek czerwonych do całkowitej objętości krwi; badania te umożliwiają ocenę funkcjonowania układu krwinkotwórczego oraz mogą wykluczyć anemię; podczas interpretacji warto uwzględnić fakt wykonywania regularnych treningów – zazwyczaj obniżony hematokryt wskazywać może na anemię, natomiast u osoby trenującej następuje kompensacyjne rozrzedzenie krwi, a zatem spadek poziomu hematokrytu; aby rozróżnić te dwa stany, pod uwagę brana jest wartość średniej
objętości krwinki czerwonej, czyli MCV – gdy niskiemu Ht i niskiej Hb towarzyszy niska wartość MCV, najpewniej przyczyną jest anemia z niedoboru żelaza

– leukocyty, czyli białe ciałka krwi oznaczane są w ramach morfologii; ich wzrost najczęściej towarzyszy infekcjom i stanom zapalnym, ale uwaga – po intensywnym biegu wzrost poziomu leukocytów jest zjawiskiem fizjologicznym i nie powinien niepokoić, o ile nie utrzymuje się dłużej niż 1 dobę

– poziom żelaza, determinujący tworzenie czerwonych krwinek oraz dotlenienie całego ciała, a zatem także wytrzymałość mięśni

– lipidogram, czyli poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi; badanie to konieczne jest do oszacowania ryzyka miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca czy zawału; wraz z postępem treningów parametry te – o ile były zbyt wysokie – powinny ulec normalizacji

– oznaczenie poziomu jonów: sodu, potasu i magnezu, które są niezbędne do prawidłowej pracy mięśni szkieletowych oraz serca

– próby wątrobowe: AspAt, AlAt, ALP i bilirubina

– poziom glukozy na czczo i przygodny, czyli w dowolnym momencie dnia – pozwala oszacować ryzyko cukrzycy oraz epizodów hipoglikemii, czyli nadmiernego spadku poziomu glukozy we krwi

Warto wykonać także badanie ogólne moczu. U osób trenujących możliwe jest wystąpienie tzw. białkomoczu wysiłkowego, który nie stanowi podstaw do obaw, o ile nie towarzyszą mu bakterie w moczu, liczne leukocyty lub nabłonki.

Jeśli uważasz, że ten artykuł jest interesujący, podziel się nim z innymi, korzystając z przycisków mediów społecznościowych pod tekstem. Jeśli nie chcesz się dzielić, może przynajmniej go polubisz? :-)

Strona Główna

____________
Autor artykułu:
Grupa Gajda-Med www.gajdamed.pl